Zusammenfassung
Samenvatting artikelen sociale verandering 1 & 2
- Kurs
- Hochschule
Samenvatting artikelen: "sociale verandering 1 & 2"
[ Mehr anzeigen ]vorschau 2 aus 7 Seiten
Vorschau 2 aus 7 Seiten
In den Einkaufswagen
Dein Dokument wird erstellt...
In den Einkaufswagen
Verkäufer
Folgen
Ocimum_Hypoplectrus.unicolor
Deine Reviews
Inhaltsvorschau
Artikelen: sociale verandering 1 & 2Tussen een statische traditionele samenleving en een dynamische moderne samenleving
bestaat een groot contrast. De eerste samenleving is in onze ogen zonder een
noemenswaardige geschiedenis en de andere is een samenleving waarin het gebeuren van
vandaag direct in het licht staat van een nieuwe toekomst morgen: de dorpsvijver versus de
oneindige beweeglijke oceaan. 'Er gebeurt niets; zegt de stedeling over het platteland, en
daar bedoelt hij mee dat er in de loop der tijd weinig veranderd lijkt te zijn. Over vroeger
hebben velen namelijk een weinig dynamisch beeld. Maar ook al zijn we er ons niet altijd van
bewust, in alle samenlevingen zitten de mensen in een veranderingsbeweging. Naarmate
veranderingen elkaar vaker en sneller opvolgen, zal ook de situatie van de mensen telkens
anders zijn, en zijn ze zich ook meer bewust zijn van de veranderingen in hun samenleving.
Hoe de mens zijn eigen plaats in de geschiedenis ziet, is niet altijd hetzelfde. Dat wisselt met
het karakter van de samenleving waarin die mens zich bevindt. Natuurlijk zijn er heel veel
verschillende soorten samenlevingen, maar vaak hebben die een aantal kenmerken
gemeenschappelijk op basis waarvan je die samenlevingen kunt typeren.
Nadat we in de vorige delen van dit boek de structuur en de cultuur bekeken, komen in dit
derde deel de daarmee onlosmakelijk verbonden sociale verandering, sociale beweging en
het conflict aan de orde.
De tweedeling van Tönnies
Hoe de mens zijn eigen plaats in de geschiedenis ziet, is niet altijd hetzelfde. Dat wisselt met
het karakter van de samenleving waarin die mens zich bevindt.
Eind vorige eeuw introduceerde Ferdinand Tönnies het onderscheid tussen
twee samenlevingstypen:
• de Gemeinschaft en
• de Gesellschaft.
Gemeinschaft kunnen we in het Nederlands het beste met 'gemeenschap' vertalen, en
Gesellschaft met 'maatschappij'. Tönnies verbindt aan deze indeling de volgende
kenmerken.
In de gemeenschap overheerst de saamhorigheid; ze is statisch van karakter. De
maatschappij daarentegen is dynamisch en moet eerder worden getypeerd als een
organisatorisch verband of een samenwerkingsverband. In de gemeenschap heerst een
sterk wij-gevoel. Met de komst van industrialisering, urbanisatie (verstedelijking) en
commercialisering zijn relaties verzakelijkt. Er komt een verschuiving op gang van
collectivisme naar individualisme: de nadruk verschuift van de groep naar het individu. De
maatschappij is volgens Tönnies superieur aan de gemeenschap. Hij ziet het als een
resultaat van een onvermijdelijk proces van modernisering.
Op Tönnies' opvatting is heel wat af te dingen. Met name omdat in de werkelijkheid deze
tweedeling niet zo scherp te trekken is: geen enkele samenleving is puur statisch.
Omgekeerd zijn er in elke maatschappij wel plaatsen waarin de geborgenheid van de
gemeenschap overheerst. Niettemin is Tönnies' indeling heel goed bruikbaar als hulpmiddel
of kapstok voor het introduceren van de sociologische begripsvorming omtrent sociale
verandering.
, Cyclische geschiedenis
Het begrip 'gemeenschap' doet vooral herinneren aan de kleinschalige agrarische verbanden
die in Nederland misschien ooit hebben bestaan. Als dergelijke samenlevingen een bepaald
ritme kennen, dan is dat de cyclus van de seizoenen. De landbouw is immers ingericht op de
wisseling van de seizoenen.
Afgezien van deze productiecyclus zijn dergelijke agrarische of communale samenlevingen
in grote lijnen onveranderlijk van karakter, want binnen de cyclus herhaalt zich voortdurend
hetzelfde patroon.
De volgende omstandigheden zijn hierbij min of meer kenmerkend:
• de woonplek en de werkplek van mensen vallen nagenoeg samen;
• er is slechts een geringe mate van arbeidsdeling of specialisatie (meestal is alleen de
arbeidsdeling tussen mannen en vrouwen relevant);
• vorming en onderwijs vinden plaats doordat een kind van jongs af aan meedraait in de
huishouding en in de mannen- of vrouwengroep.
Socialisatieprocessen
Als we willen weten hoe een individu zichzelf in de geschiedenis plaatst (dus hoe het
zelfbewustzijn is), moeten we zicht hebben op de socialisatieprocessen die zich in een
dergelijke samenleving voltrekken.
De sterke identificatieprocessen leiden tot hechte gemeenschappen. In zekere zin fungeert
de gemeenschap voor het bewustzijn als een 'culturele baarmoeder'. Net zoals embryo's zich
niet bewust zijn van een zelfstandig bestaan, zo zien mensen in de gemeenschap zichzelf
niet als zelfstandige individuen, maar als delen van het geheel.
De mens is er in deze samenleving om die in stand te houden. In de geschiedenis is hij niets
anders dan een schakel tussen de voorgaande generatie en de volgende.
Persoonlijke belangen en behoeften, voor zover ze al onderkend worden, zijn volledig
ondergeschikt aan die van de gemeenschap. Individuen beschouwen zichzelf evenmin als
unieke identiteiten (het idee alleen al is absurd), maar zijn als het ware ingesloten in de
geschiedenis: de cirkel omsluit het individu als een 'culturele baarmoeder'.
Sociale controle en sancties
Iedere vorm van gedrag dat de bekende rollenpatronen doorbreekt, wordt door andere leden
van de gemeenschap in eerste instantie gezien als een aantasting van bestaande en
bekende zekerheden. Sociale controle (negatieve sancties) op dergelijk gedrag is een
logisch gevolg.
De mediterrane dorpsgemeenschap
Veel gastarbeiders die in de jaren zestig en zeventig uit de landen rond de Middellandse Zee
naar Nederland kwamen, woonden eerder in een dorpsgemeenschap. De gastarbeiders
hadden in hun land van herkomst te maken met een wij-cultuur terwijl de Nederlandse of de
westerse landen te maken hebben met een ik-cultuur.
Ontwikkelingen binnen de gemeenschap
Het cyclische en statische karakter van agrarische gemeenschappen heeft niet kunnen
verhinderen dat deze zich toch ontwikkeld hebben. Hoe kan dat? Er zijn drie factoren die
ontwikkeling of verandering kunnen stimuleren:
krachten die 'van buiten komen': natuurlijke veranderingen als het dichtslibben van
havens en het uitputten van landbouwgrond of natuurrampen zoals overstromingen,
Alle Vorteile der Zusammenfassungen von Stuvia auf einen Blick:
Garantiert gute Qualität durch Reviews
Stuvia Verkäufer haben mehr als 700.000 Zusammenfassungen beurteilt. Deshalb weißt du dass du das beste Dokument kaufst.
Schnell und einfach kaufen
Man bezahlt schnell und einfach mit iDeal, Kreditkarte oder Stuvia-Kredit für die Zusammenfassungen. Man braucht keine Mitgliedschaft.
Konzentration auf den Kern der Sache
Deine Mitstudenten schreiben die Zusammenfassungen. Deshalb enthalten die Zusammenfassungen immer aktuelle, zuverlässige und up-to-date Informationen. Damit kommst du schnell zum Kern der Sache.
Häufig gestellte Fragen
Was bekomme ich, wenn ich dieses Dokument kaufe?
Du erhältst eine PDF-Datei, die sofort nach dem Kauf verfügbar ist. Das gekaufte Dokument ist jederzeit, überall und unbegrenzt über dein Profil zugänglich.
Zufriedenheitsgarantie: Wie funktioniert das?
Unsere Zufriedenheitsgarantie sorgt dafür, dass du immer eine Lernunterlage findest, die zu dir passt. Du füllst ein Formular aus und unser Kundendienstteam kümmert sich um den Rest.
Wem kaufe ich diese Zusammenfassung ab?
Stuvia ist ein Marktplatz, du kaufst dieses Dokument also nicht von uns, sondern vom Verkäufer Ocimum_Hypoplectrus.unicolor. Stuvia erleichtert die Zahlung an den Verkäufer.
Werde ich an ein Abonnement gebunden sein?
Nein, du kaufst diese Zusammenfassung nur für 2,99 €. Du bist nach deinem Kauf an nichts gebunden.
Kann man Stuvia trauen?
4.6 Sterne auf Google & Trustpilot (+1000 reviews)
45.681 Zusammenfassungen wurden in den letzten 30 Tagen verkauft
Gegründet 2010, seit 15 Jahren die erste Adresse für Zusammenfassungen