Okeson Cyclus 2.18
Hoofdstuk 8: Signs and symptoms of temporomandibular disorders
Veranderingen van normale functie van kauwstelsel komen door trauma, emotionele stress, orthopedische instabiliteit, bron van diepe
pijn, spier hyperactiviteit.
3 structuren die aangedaan kunnen zijn bij een kauwstoornis:
o Spieren
o Temporo-mandibulair gewricht (TMJ)
o Dentitie.
o Spieren en TMJ zijn samen de onderdelen die zorgen voor temporomandibulaire stoornissen (TMD).
Sign = objectieve klinische bevinding tijdens klinische onderzoek gedaan door de clinicus.
Symptoom = beschrijving of klacht van patiënt.
Functionele stoornissen van de spieren
functionele stoornissen van de kauwspieren is de meest voorkomende kracht bij TMD, komen net iets minder voor (secundair) dan aan
tand/parodontale pijn.
Worden in een grote groep gestopt die de kauwspieren stoornissen heet en die 2 grote symptomen hebben.
o Twee belangrijke symptomen:
1. Pijn:
Kan van licht tot heel zwaar gaan (ernstige discomfort)
Pijn is spierweefsel: myalgia ontstaat wanneer het gebruik van de spieren ook toeneemt.
Symptomen: spiermoeheid en stijfheid, hoofdpijn.
Mogelijke oorzaak: vasoconstrictie van arteriën (voedingsstoffen kunnen de spieren niet bereiken), accumuleren van
afvalproducten, vrijmaken van bradykinine/prostaglandine (zorgt voor spierpijn).
o Maar het lijkt toch dat spierpijn wordt veroorzaakt door centrale mechanismen.
Mate van spierpijn = direct gerelateerd aan functionele activiteit
o De effectiviteit van de spieren zal beïnvloed worden door de spierpijn praten en kauwen zal niet de oorzaak zijn
van de pijn, maar het zorgt er wel voor dat de patiënt het meer zal voelen.
Behandeling moet ermee rekening houden dat spierpijn ook door bepaalde activiteit van het CZS veroorzaakt kan worden.
o De behandeling moet dus gericht zijn tegen de spierhyperactiviteit of de effecten van de CZS te verminderen.
Myogene pijn = diepe pijn
o Kan centrale effecten veroorzaken: referred pain, secundaire hyperalgesie, spiereffecten, autonome effecten.
o Cyclisch spier pijn (effect) spierpijn kan meer spierpijn veroorzaken.
Pijn in de kauwspieren kan zorgen voor hoofdpijn.
2. Dysfunctie:
Vermindering is mandibulaire beweging.
Als de spieren te veel gebruikt zijn dan zal elke beweging zorgen voor een contractie pijn minder beweging mogelijk,
bewegingen worden door patiënt beperkt.
o Vaak te zien als een omvermogen om de mond wijd open te doen.
Acute malocclusie: plotselinge verandering in occlusie door stoornis.
o Plotselinge veranderingen van de lengte van de spieren die de kaakpositie bepalen.
o Voorbeeld: functionele verkorting van m. pterygoideus lateralis inferior zorgt voor disocclusie van de posterior
tanden aan de ipsilaterale zijde en prematuur contact van anterior tanden aan contralaterale zijde.
o Oorzaak: plotselinge verkorting van elevator spieren: normale occlusie niet mogelijk.
o Een acute malocclusie is een gevolg van een spierstoornis en niet de oorzaak.
Behandeling: niet gericht op malocclusie maar op spierstoornis.
o Als de spierstoornis weg is dan zal de occlusie vanzelf weer normaal worden
Soorten spierstoornis: beschermende co-contractie (spier splinting), lokale spierverzuring, myofasciale pijn (trigger point),
myospasme, chronische centraal gemedieerde spierpijn, fibromyalgie (systemisch musculoskeletaal pijnprobleem).
o de eerste 3 worden het meeste gezien in de praktijk en myospasme/chronische centrale gemedieerde myalgia minder
vaak.
o Als deze condities niet verholpen worden, dan zullen er chronische pijn stoornissen ontstaan deze zijn moelijker te
behandelen, omdat ze complexer zijn.
o Fibromyalgia is een chronische myalgische stoornis systemisch muscoloskeletaal pijnprobleem.
Klinisch kauwspierpijn model
Aanname bij het model: kauwspieren zijn gezond, gebeurtenissen onderbreken de normale spierfunctie.
o Significante gebeurtenis beschermende co-contractie kan verlengd aanhouden waardoor er lokale spierpijn (verzuring)
komt (dit kan verdwijnen).
o Als de lokale spierpijn (verzuring) lang duurt verandering in structuur zorgen voor aanhoudende pijn constante pijn input
zorgt voor spierrespons via CZS myofasciale pijn, myospasme.
Myospasme = onvrijwillige contractie via CZS niet chronisch en duren vrij kort
1
, Centraal gemediëerde myalgie als kauwspier stoornissen niet verlopen worden, dan kunnen ze zorgen voor deze
aandoening de aandoening wordt meer chronisch CZS gaat een grotere rol spelen bij het onderhouden van de
aandoening.
Moeilijk op te lossen.
Een gebeurtenis
Een normale spierfunctie kan onderbroken worden door verschillende gebeurtenissen lokaal of systemisch.
o Lokale factoren: veranderen de sensorische of proprioceptische input in de kauwstructuren
Tandfractuur, restauratie in supraocclusie, trauma (veel of ongewoon gebruik van de kauwstructuren en/of -spieren),
teveel kauwen en te lang de mond openen (tijdens een behandeling wordt de mond steeds opengehouden, waardoor
en stress op de ligamenten komt te staan die de spieren en het gewricht ondersteunen).
De bron van constante diepe pijn kan ook zorgen voor het lokaal veranderen van de spierfunctie.
o Systemische factoren: emotionele stress, acute ziekte, virale infectie.
1. Beschermende co-contractie:
CZS respons op schade of bedreiging van schade beschermende spiersplinting.
o Als er een beschadiging is dan wordt het normale spier gebruik veranderd omdat het dan gaat beschermen tegen
verdere schade.
Voorbeeld bij kauwspieren: mwnawn mwr wwn co-contractie in het kauwsysteem zullen een verhoging hebben van de activiteit
van elevator spieren bij openen, activiteit van depressor spieren bij sluiten beschermende co-contractie, hoeft niet perse
pathologisch te zijn.
De oorzaak kan ineens veranderen in sensorische of proprioceptische input van de geassocieerde structuren maar kan ook
door een diepe pijn of een toename van de emotionele stress.
Symptomen: spierverslapping na activiteit, geen pijn bij rust, pijn bij activiteit, verminderde mondopening (wijdere
mondopening kan wel bereikt worden).
2. Lokale spierpijn (verzuring; niet-ontstoken myalgie):
Primair, niet-ontstoken, myogeen pijnstoornis 1e respons van het spierweefsel op aanhoudende co-contractie.
Kenmerk: Veranderingen in lokale omgeving van spieren release van bradykinine, substance P, histamine
pijnveroorzakend.
Symptomen: eerst alleen moeheid bij een verlengde co-contractie: pijnlijk bij palpatie, meer pijn bij functie, verminderde
mondopening (wijdere mondopening kan niet bereikt worden).
Oorzaken: trauma of overbelasting.
Cyclische spierpijn: diepe pijn veroorzaakt door spierverzuring zorgt voor co-contractie deze co-contractie zorgt voor
spierverzuring enz.
o Cyclische spierpijn kan blijven bestaan, ook al is de oorzaak behandeld.
o Bij het geven van LA, is de mediale pteryogoideus geraakt zorgt voor spierverzuring dit zorgt weer voor co-
contractie.
Door het aanhouden van de co-contractie komt er ook weer spierverzuring ook al is de verwonding aan
de spier alweer weg.
3. CZS effecten op spierpijn:
Origine van pijn in CZS door:
1) Continue diepe pijn/ veranderde sensorische input/ centrale invloeden (opregulatie van het AZS).
2) Emotionele stress: vrijmaken alogene substanties in de periferie spierpijn (condities in CZS zetten perifere sensorische
neuronen aan tot actie; neuralgene ontsteking).
a. Kan leiden tot motoreffecten (primaire effecten) waardoor er een toename is in spiertone (co-contractie).
3) Veranderingen in afdalende inhibitoire systeem dat leidt tot een afname van het vermogen om de aanvoerende input
tegen te gaan.
4. Myospasme (tonische contractie myalgia):
Myospasme = tonische spiercontractie door CZS.
Myospasme van kaakspieren komt niet vaak voor.
Etiologie niet goed bekend, maar er zijn wel factoren die zorgen dat deze spasmes meer voorkomen.
o Oorzaken (factoren): moeheid, verandering in elektrolytbalans, diepe pijn input.
Symptomen: structurele dysfunctie, kaakpositie veranderingen, malocclusie.
o Vaak wordt er bij palpatie ook dikke sterke spieren gevoeld.
Als de contractie steeds terugkomen dan is er sprake van een dystonia. worden veroorzaakt door het CZS.
o Tijdens zo’n contractie kan de mond open, dicht of naar één kant gedwongen worden.
De stand van de kaak wordt bepaald door de spieren die erbij betrokken zijn.
5. Regionale myalgie stoornissen: myofaciale pijn = triggerpoint myalgie
Lokale delen met stevige, hypersensitieve spierdelen = trigger points (hypersensitieve plekken in de spieren).
o De uiteinden van de pezen voelen vaak als een tautband bij het palperen.
o Door de verhoogd metabole activiteit kan de temperatuur op de plek van het triggerpoint verhoogd zijn.
Oorzaak: sensitiseren van zenuweinden door algogene substanties, lokale temperatuurverhoging door hogere metabole vraag.
Klein aantal motorische units trekt samen (als alles samentrok = myospasme).
2
, Triggerpoints = diepe pijn kan CZS excitatoire neuronen triggeren referred pijn al de afferente interneuronen ook
exciteerd.
Oorzaken: trauma, hypotivaminose, slechte fysieke conditie, moeheid, virus, emotionele stress en diepe pijn input.
Symptoom: meestal referred pain (temporale hoofdpijn), stijve nek die komt door het exciteren van centrale neuronen.
o Triggerpunten in de trapeziumspier kan zorgen voor temporale hoofdpijn, nekpijn en boven de ogen.
Latente fase geen pijn bij palpatie en de patiënt heeft ook geen hoofdpijn.
o Actieve fase: productie van centrale exciterende effecten.
Activatie triggerpoints: meer spiergebruik, druk op spier, emotie, infectie.
o Ook kan co-contractie, hyperalgesie voorkomen in kauwspieren via TP in schouders (behandeling van TP zorgt voor
verdwijnen Co-Contractie).
o Behandeling kan niet zorgen voor het verwijderen van de triggerpoints , maar wel voor het verdwijnen van de
primaire bron van pijn in dit geval de kauwspieren.
Autonome effecten: tranen, vasculaire veranderingen, verandering mucosa centraal geïnduceerd wanneer het unilateraal
voorkomt.
Overwegingen bij chronische spierpijn
Chronische pijn wanneer pijn langer dan 6 maanden bestaat (zonder tussenperioden).
o Het CZS raakt meer betrokken regionale of globale pijn, maar ook cyclische spierpijn.
Factoren die acute pijn laten overgaan in chronische pijn kunnen de pijn verlengen (perpetuating factoren)
Lokale factoren:
1. Langdurige pijn: pijn kan niet worden gestopt.
2. Terugkomende pijn met dezelfde etiologie.
3. Mismanagement: verkeerde behandeling.
Systemische factoren:
1. Continue emotionele stress.
2. Down-regulatie van descending inhibitory system: dit zorgt normaal voor minimaliseren van nociceptieve input, als het wordt
uitgezet zal het meer gaan vuren (meer pijn).
3. Slaapstoornis.
4. Aangeleerd gedrag: ziektegedrag.
5. Secundair profijt: niet naar werk gaan door ziekte.
6. Depressie.
Chronische spierpijn
1. Centraal gemediëerde myalgia (chronische myositis):
Chronische durende spierpijn die van uit het CZS komt die perifeer in de spierweefsels gevoeld wordt.
Symptomen: gelijk aan ontsteking van spier (alleen niet roodheid, zwelling), continue myogene pijn tijdens rust en meer bij
functie, gevoelige spieren, structurele dysfunctie, langdurig symptomen.
o Neuralgene ontsteking.
Bron van nociceptie in spieren met origine in CZS als het blootstaat aan verlengde nociceptieve input dan zullen de
hersenstam paden veranderen.
o Dit zorgt voor een antidromische effect op de perifere weefsels.
o De neuronen die normaal informatie naar het CZS brengen, brengen nu informatie van het CZS naar de perifere
weefsels afferente neuronen laten dan nociceptieve neurotransmitters los in de periferie (sub P en bradykinine_
perifere weefselpijn neurogene ontsteking.
Oorzaak: verlengde input van spierpijn door continue spierpijn (verzuring) of myofasciale pijn.
o Ook chronische opregulatie van het AZS, chronische emotionele stress en diepe pijn input.
Continue pijn bij CGM, niet episodisch.
Kenmerk: aanwezigheid van een constante pijnlijke myogene pijn.
o Komt ook voor in rust en wordt erger tijdens functie.
o Spieren zijn pijnlijk bij palperen en er is structurele disfunctie.
2. Chronische systemische myalgie stoornissen (fibromyalgie):
Systemisch = verspreid over lichaam, oorzaak ligt centraal.
Fibromyalgie musculoskeletaal probleem met cyclische spierpijn en perpetuating factoren.
Het is geen TMD probleem! Maar 42% heeft wel TMD-achtige symptomen.
Functionele stoornissen van het temporomandibulair gewricht
Hebben vaak veel signs, maar niet veel symptomen (gewrichtsgeluiden zijn niet pijnlijk en mensen gaan daarom niet naar de arts)
Er zijn 3 categorieën;
o Een verandering/verplaatsing in de condyl-disc complex
o Structurele ongelijkheid van de articulaire oppervlakken
o Ontstekingsgewricht stoornissen een lokale respons op weefsel geassocieerde met de TMJ structuren eindigen vaak in
een chronische of progressieve disc verplaatsing
1. Pijn:
Arthralgie pijn in elke structuur van het gewricht ontstaat uit de nociceptoren van zacht weefsel om gewricht.
3